تبیین هندسة علم در اندیشة قرآنی

نویسندگان

محمّدحسین خوانین زاده

یاسر ملکی

چکیده

تبیین هندسه علم در اندیشة قرآنی هدف اصلی پژوهش حاضر می باشد. روش مطالعه، توصیفی ـ تحلیلی است که مطابق آن، اطّلاعات به دست آمده از کُتُب و منابع، مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. یافته ها بیانگر آن است که از منظر قرآن کریم، هر نسبت و مواجهه ای با علم، به تکامل و تعالی شخصیّت منجر نمی شود. از میان نسبت های کشف شده از قبیل نسبت حمل، نسبت فهم، نسبت نقد و نسبت خلق، تنها نسبت خلق علم به عنوان نسبت برتر معرّفی شده است. مطابق آموزه های قرآنی، «علم» دارای ویژگی های ذاتی از قبیل تشکیک پذیری، بی مرزی، اصالت، قداست، جهت مندی و جاودانگی است که مجموعة این ویژگی ها در کنار هم، چارچوب و هندسة خاصّی به مقولة علم می بخشد و مرز آن را با پاره ای اصطلاحات نزدیک به علم مشخّص می سازد. بخش پایانی این مقاله نیز به آفات و موانعی اشاره می کند که دستیابی انسان به علم و یقین را با چالش روبه رو می سازد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

علم خدا در اندیشة سهروردی

علم خدا یکی از مباحث کلیدی در فلسفة اسلامی محسوب می‌شود و آرای متنوّعی را فلاسفه و اهل نظر در این خصوص مطرح کرده‌اند. یکی از این آرای کثیر، نظر شیخ اشراق در این زمینه است. او از یک سو واجب تعالی را عین نور و ظهور بی نهایت معرّفی می‌کند و علم را همان ظهور می‌داند و از سوی دیگر حقیقت واجب تعالی را  «صرف الوجود» و «کلّ الوجود» و «غنیّ مطلق» و «بی‌نهایت» و «معطی همة اشیاء و واجد حقایق آنها» می‌داند. بن...

متن کامل

قرآن در اندیشة قرآنی امام خمینی(س)

    : امام خمینی، احیاگر بزرگ قرآن در عصر حاضر، در مکتوبات و سخنرانی‌ها، اندیشه‌های قرآنی خود را در مورد منزلت و عظمت قرآن تبیین نموده است. ایشان در بیانات خویش که طی سال‌های متمادی در مناسبت‌های مختلف آمده است، جامعیت و فراگیر بودن، عظمت، انسان ساز بودن اعجاز در معارف و محتوی، گستردگی مخاطبین، رابطة قرآن و احادیث و ادعیه، مهجور...

متن کامل

علم خدا در اندیشة سهروردی

علم خدا یکی از مباحث کلیدی در فلسفة اسلامی محسوب می شود و آرای متنوّعی را فلاسفه و اهل نظر در این خصوص مطرح کرده اند. یکی از این آرای کثیر، نظر شیخ اشراق در این زمینه است. او از یک سو واجب تعالی را عین نور و ظهور بی نهایت معرّفی می کند و علم را همان ظهور می داند و از سوی دیگر حقیقت واجب تعالی را  «صرف الوجود» و «کلّ الوجود» و «غنیّ مطلق» و «بی نهایت» و «معطی همة اشیاء و واجد حقایق آنها» می داند. بن...

متن کامل

علم توجیه قرائت‌های قرآنی

اختلاف قرائت قرآن کریم از ابتدای ظهور خود، با این پرسش‌ چالش برانگیز همراه بوده است: آیا موارد مورد اختلاف در قرائت قرآن، از حیث اصول کلی و موارد جزئی(فرش الحروف) به معنا و دلالت قرآن آسیب‌ می‌رساند؟ و در حقیقت: آیا این موارد اختلاف قرائت، دارای توجیه نقلی و علمی به خصوص از نظر علم نحو(که مهم‌ترین مرجع اثبات و رد صحت دلالت یک وجه در یک متن است) دارند؟ از این رو، مفسّران و نیز نحویّان از دیرباز، د...

متن کامل

تبیین قرآنی - عرفانی احدیت

احدیت، قلۀ توحید است که سوره توحید این مرتبه را گزارش می­کند؛ آن هم در ظاهری سهل و ممتنع و ساختاری سلبی که از معرفی­های اثباتی معمول، متفاوت است. در نوشتار حاضر با روش معناشناختی (واژه­شناختی، روابط هم­نشینی، جانشینی و سیاق) و تحلیل روایات و تفاسیر، مفهوم قرآنی احد، واکاوی و سپس با احدیت عرفانی، مقایسه و موازنه و درنهایت، فضای ادراکی آن به تصویر کشیده شده است. توصیفات سلبی از احدیت به شناخت‌پذی...

متن کامل

تبیین، بررسی و نقد اندیشة دینی کانت

چنانکه می‌دانیم یکی از مهم‌ترین مباحث مطرح در طول تاریخ تفکر بشری، مقولۀ دین و یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین فیلسوفان در تفکر غرب نیزایمانوئل کانتبوده است. کانت در بسیاری از حوزه‌های دانش بشری تأثیر به سزایی داشته است و یکی از این حوزه‌ها، حوزه دین است. در خلال سالیان گذشته از آراء دینی این فیلسوف بزرگ تفسیرهای متعددی به عمل آمده است و برخی از این برداشت‌هانیز با سوء فهم‌هایی همراه ب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشنامه معارف قرآنی

ناشر: دانشگاه علامه طباطبایی

ISSN 2008-9252

دوره 4

شماره 14 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023